GIỐNG CÂY XÀ CỪ (SỌ KHỈ)

Cây giống Xà Cừ tại Vườn ươm Trần Dũng được ươm mầm và tuyển chọn bởi những giống cây chất lượng, khỏe mạnh, đảm bảo tỷ lệ sống cao, cây phát triển tốt.

1. Nguồn gốc và xuất xứ

Cây xà cừ (tên tiếng anh Nacre Tree) còn được gọi là cây sọ khỉ, quả gỗ, là loại cây thuộc họ Xoan. Cây có tên khoa học là Khaya senegalensis. 

Cây xà cừ có nguồn gốc từ một số vùng Châu Phi như Cộng hoà Trung Phi, Bờ Biển Ngà,...đa phần ở Berlin, Đức. Ở Việt Nam, cây xà cừ phân bố trải dài khắp lãnh thổ Việt Nam, tập trung chính ven bờ biển miền Trung nước ta. 

Hiện nay, cây xà cừ được trồng nhiều trong khuôn viên trường học, đường phố,...Có nhiều cây xà cừ trăm năm tuổi được bảo tồn tại Việt Nam. 

2. Đặc điểm cây xà cừ

Cây xà cừ thuộc loại cây đại mộc, bao gồm nhiều điểm đặc trưng như:

2.1 Đặc điểm thân 

Xà cừ thuộc loại cây gỗ lớn nên thân cây cực kỳ chắc chắn, to khoẻ. Cây trưởng thành có chiều cao trung bình từ 25m - 45m, đường kính lên đến 2m, sống đến hàng trăm năm tuổi. 

Thân cây được phân thành nhiều cành, tán cây vươn rộng, mỗi cành khoảng 10 - 15m nhằm tăng cường khả năng quang hợp cho cây. 

Gỗ cây xà cừ được xếp vào nhóm V - đây là nhóm gỗ có tỷ trọng trung bình, thân gỗ xà cừ chắc chắn, phần viền ngoài gỗ có màu đỏ nhạt, càng vào sâu bên trong thì màu đỏ càng đậm dần. 

2.2 Đặc điểm lá và hoa

Lá cây xà cừ là dạng lá kép nhìn giống lông chim, mặt trên lá nhẵn, mọc đối xứng 2 bên. Lá có chiều dài từ 6m - 12cm, rộng khoảng 3cm - 5cm. 

Hoa của cây xà cừ được mọc từ nách lá, có 4 cánh, mọc thành từng cụm, màu trắng tinh

2.3 Đặc điểm về quả cây xà cừ

Quả cây xà cừ có màu nâu xám, dạng nang thường chín vào tháng 9. Khi chín, vỏ quả cứng cáp, sau đó nứt thành 4 mảnh để lộ hạt bên trong. Hạt cây xà cừ thường được dùng nhân giống cây, có giá trị kinh tế cao. 

2.4 Khí hậu, đất đai, độ ẩm

Cây xà cừ là loài ưa sáng, có tán vươn cao, là loại cây sinh trưởng nhanh, phát triển tốt.

Cây có thể sống được ở cả vùng đất cát ven biển, nơi ít chất dinh dưỡng. Là loài cây chịu hạn tốt, có rễ cọc khoẻ, khả năng giữ đất, nước, phát triển tốt trên mọi nền đất. 

Cây có khả năng kháng sâu bệnh tốt, ít bị các bệnh thường gặp về cây. 

3. Giá trị của cây xà cừ

Cây xà cừ có nhiều giá trị kinh tế, dược liệu. cảnh quan,...có lợi cho đời sống con người. 

3.1 Kinh tế

Gỗ xà cừ là loại gỗ chắc chắn, chịu được lực tốt, có vân gỗ đẹp. Màu sắc gỗ là điểm nhấn đặc biệt cho các thiết kế nội thất, mang vẻ đẹp sang trọng, thẩm mỹ cao nên được nhiều người ưa thích. 

Gỗ xà cừ cũng là loại chống được côn trùng, mối mọt nên ít bị hư hại. Gỗ còn được ứng dụng trong việc đóng tàu thuyền, xây dựng, tượng gỗ, đồ gỗ gia dụng. 

Gỗ xà cừ có giá trị kinh tế cao, gần 10 triệu đồng/ m³. Gỗ xà cừ có lợi nhuận cao hơn so với các loài cây lấy gỗ ngắn ngày khác. 

3.2 Dược liệu

Hạt quả xà cừ có thể ép làm dầu ăn, có nhiều chất kháng thể tự nhiên có lợi cho sức khỏe con người.

Lá xà cừ có tác dụng chống viêm, giảm sưng. Vỏ cây được ứng dụng trong các bài thuốc dân gian chữa các bệnh về da. Vỏ khi được ngâm kết hợp cùng quất, mật ong còn có tác dụng chữa bệnh đau dạ dày, chữa ho hiệu quả. 

3.3 Bảo vệ môi trường

Cây xà cừ có thân cây cao, tán rộng nên được ứng dụng trồng làm cảnh quan đường phố, công viên, khuôn viên trường học,..có tác dụng thanh lọc bụi bẩn, tăng tính thẩm mỹ.

Bộ rễ chắc khoẻ, phát triển rộng giúp cây cứng cáp, tăng tác dụng giữ đất, giữu nước, cải tạo môi trường, bám giữ chống gió bão nên còn được ứng dụng làm hàng rào ven biển.